Luisterend naar onze ademhaling Interview met Andrey Novozhilov
Als wij ons slecht voelen, zoeken wij hulp. Aan wie moet je je waardevolle gezondheid toevertrouwen, als het over zulke zware aandoeningen als allergie en bronchiale astma gaat? Weten wij hoe wij moeten ademen? Antwoord op deze vragen geeft de arts Andrey Novozhilov, geneesheer-directeur van de Buteyko Kliniek Moskou:
Als het volume van de longventilatie normaal is, geniet men een goede gezondheid. Maar als door verschillende redenen de longventilatie toeneemt, ontwikkelen zich ziekten als reactie.
Waarom neemt de longventilatie toe?
Er zijn veel oorzaken aan te wijzen, zoals sociale problemen, emotionele overspanning, verkeerd eten, verkeerde gedragspatronen, erfelijkheid…
En zeker ook ecologie?
Ecologie heeft er niets mee te maken. Bronchiale astma ontstaat in ieder klimaat en op iedere geografische breedte. Als het probleem van longhyperventilatie juist wordt aangepakt, zal de mens geen problemen met ademhaling hebben, zelfs niet in steden als Moskou met een hoge concentratie van uitlaatgassen.
Betekent hyperventilatie, dat de mens diep en frequent ademt?
Je zou beter kunnen zeggen, dat dit de toename is van de hoeveelheid lucht die door de longen stroomt en een tekort aan koolzuurgas veroorzaakt. De “toevoer” van zuurstof naar ons lichaam wordt door het peil van koolzuurgas in onze longen en ons bloed bepaald. Als een tekort aan koolzuurgas aanwezig is, zoals in het geval van hyperventilatie, ontstaat onvermijdelijk een verstoring van de zuurstofvoorziening van het lichaam. Omdat onze immuniteit op de juiste stofwisseling is gebaseerd, ontstaat er door een tekort aan koolzuurgas en de verstoring van de stofwisseling “de breuk van immuniteit”, namelijk een allergische reactie. De Buteyko-methode geneest een groot aantal aandoeningen die door longhyperventilatie worden veroorzaakt. Dat zijn niet alleen de ziekten van longen en luchtwegen, maar ook van bloedvaten, zoals hypertensie of spataderen, aandoeningen van maag en darmen, stofwisselingsziekten en sommige huidaandoeningen, zoals eczeem en psoriasis. Maar meer dan 60 procent van de patiënten die bij ons komen, hebben astma.
Hoe komt dat?
Zo’n 30 jaar geleden was astma een aandoening die niet zoveel voor kwam. In de tijd daarvoor werden mensen met astma beschouwd, als mensen die heel oud konden worden. In een naslagwerk uit de 19-de eeuw bijvoorbeeld staat aangegeven: “bronchiale astma is een lichte kwaal die tot lang leven zonder ziekten leidt”.
Maar waarom moet men dan astmapatiënten genezen, als hun lichaam goed functioneert en alles reguleert en zij een lang leven hebben?
In de 19-de eeuw waren er geen hormonen en geen inhalers, deze zijn slechts 50 jaar geleden uitgevonden. Vroeger werd astma niet behandeld met medicijnen die de bronchiën verwijden. Het lichaam kon zich zelf verweren. De bijwerking bij zo’n “zelfbescherming” is sinusitis. Maar wat is beter, astma of een loopneus?
Zijn opgezwollen neusamandelen ook een beschermende reactie tegen hyperventilatie?
Ja, de fysiologische rol van het opzwellen van de weefsels is om de luchtwegen te vernauwen, om zo longhyperventilatie tegen te gaan. Opgezwollen neusamandelen pakken wij gemakkelijk aan.
Moeders worden bang gemaakt, dat door opgezwollen neusamandelen hun kinderen door de mond gaan ademen en zo een intellectuele achterstand of een spraakgebrek kunnen krijgen en zelfs doof kunnen worden.
Terecht worden zij bang gemaakt. Ademhaling door de mond leidt tot intellectuele degradatie van het kind. Medici weten, dat zo’n kind in vergelijking met zijn leeftijdgenoten in zijn intellectuele en fysieke ontwikkeling achterloopt.
Wat kunnen wij dan doen?
Hyperventilatie bestrijden. Als het koolzuurgaspeil omhoog gaat, stoppen de benauwdheidsaanvallen, verdwijnt het oedeem in het slijmvlies van de neus en herstelt de neusademhaling. Geleidelijk aan verminderen de neusamandelen vanzelf en een chirurgische ingreep is niet meer nodig. Maar als je er niets aan doet, kan zich bij het kind astma ontwikkelen.
Moeten de amandelen dus geopereerd worden of niet?
Ik heb geen antwoord op deze vraag. Wij weten bijvoorbeeld wat men met zo’n zware aandoening als astma moet doen. Maar aan kinderen worden enorme hoeveelheden bronchiënverwijdende middelen gegeven die in een seconde een benauwdheidsaanval opheffen, maar astma als ziekte verergeren. De Buteyko-methode laat iedere vorm van astma verdwijnen. De methode wordt toegepast om aanvallen op te heffen, om de ziekte zelf te voorkomen en om een verdere ontwikkeling daarvan te stoppen.
Wie is Buteyko?
Konstantin Pavlovich Buteyko is arts en fysioloog. In de 60-er jaren van de 20-ste eeuw werkte hij in het Instituut van Experimentele Biologie en Geneeskunde, waar hij een mathematisch model van de ontwikkeling van bronchiale astma had opgesteld. Hij heeft bewezen, dat in 100 procent van de gevallen patiënten met astma, allergie of te hoge bloeddruk bovenmatige longventilatie hebben. Door de ontwikkeling van een tekort aan koolzuurgas, door verstoring van de stofwisseling en door daling van de immuniteit ontstaat astma. Zo was de sleutel tot het astma-raadsel gevonden. De Buteyko-methode wordt in de Russische geneeskunde sinds 1985 officieel toegepast. In de laatste jaren is de methode buiten Rusland bekend geworden. In Australië en Nederland bestaan Buteyko Instituten en Centra. Ook zijn er Buteyko Klinieken in bijvoorbeeld Groot-Brittannië, Italië, Israël en Singapore.
Kunt u een voorbeeld van uw oefeningen geven?
Een van de oefeningen is van de techniek van de samoerai geleend, je moet zo ademen, dat een donsje vlak voor je neus niet beweegt. Of doe je vinger onder je neus. Als je voelt hoe de lucht stroomt, regel je adem dan zo, dat je deze niet meer voelt. De ademhaling van een gezond mens in rusttoestand dient niet te zien en niet te horen te zijn. Als dat niet het geval is, dan is sprake van hyperventilatie.
Dit is zeker een techniek die wilskracht vereist. Je kunt niet zonder zelfcontrole en discipline.
Ik zeg tegen mijn patiënten: “Iedere genezingsmethode moet meteen werken”. De Buteyko-methode laat zijn effect meteen zien. Maar iedereen heeft keuze om, of aan zijn eigen gezondheid te werken, of pillen te slikken. Wij dwingen niemand. Als men voor inhaler en pillen kiest, is dit een persoonlijke keuze.
U vertelt dit met zo’n betrokkenheid, maar wat nu als iemand dit alles niet begrijpt?
Naar ons komen die mensen die van zichzelf houden en voor zichzelf weten te zorgen. Deze mensen begrijpen de methode gemakkelijk en leren graag. Want dat zijn degenen die de eindeloze inhalers en vieze neusdruppels zat zijn. Zij bevrijden zichzelf snel van hun chronische aandoeningen. Daarna brengen zij hun naasten en vrienden.
Eist u dat uw patiënten hun leven of hun levensstijl moeten veranderen?
De levensstijl verandert vanzelf ten goede. Buteyko zei: “Als de oorzaak van hyperventilatie aan een verkeerde levensstijl ligt, betekent dit, dat u uw leven moet herzien of permanent met uw ziekten moet blijven vechten”. Soms komen mensen naar ons met als doel om af te vallen. Na een of twee lessen zegt bijna iedereen: “Mijn eetgewoonten zijn veranderd”.
Waarom?
Zo werkt de fysiologie. De behoefte aan voedsel daalt drastisch. Als de ademhaling normaal wordt, komt de stofwisseling in de norm en eet de mens zoveel, als hij nodig heeft. Bovendien zie je dat mensen meer de neiging tot vegetarische producten krijgen, zij gaan minder roken en minder drinken. Wij bekijken de voeding alleen vanuit het aspect van de ademhaling. Wij zeggen tegen onze patiënten: “Eet wat je wilt, maar houd je longventilatie in de gaten!”
Er komt een bezorgde moeder met haar kind bij u. Legt u haar alles uit, demonstreert u haar de ademhalingstechniek en gaat zij daarna zelf met haar kind oefenen?
Als het kind jonger dan 12 is, verlangen wij, dat één van de ouders de gehele cursus samen met het kind volgt. Wij leggen de elementen van de theorie uit die nodig zijn om de betekenis van de oefeningen te begrijpen.
Hoeveel lessen zijn nodig als het kind vijf jaar oud is en opgezwollen neusamandelen heeft?
Bij opgezwollen neusamandelen is altijd sprake van oedeem van de neusslijmvliezen, die na één of twee lessen verdwijnt. Maar om de amandelen te laten slinken is meer tijd nodig. De basiscursus bestaat minimaal uit 5 lessen van 1 uur.
Maar als het kind lastig is en niet wil oefenen, wat dan?
Gelooft u mij, ieder kind wil zich goed voelen en gaat oefenen. Als het kind op de eerste les tot brakens toe hoest en op de tweede les zonder hoest komt, wat voor stimulans is er dan nog meer nodig? Dit is geen wonder, dit is de Buteyko-methode.